De Flierefluiter, Raarhoeksweg 49

3.3.1 Strategische Visie gemeente Raalte: Samen vooruit Raalte 2020

Doelstelling van deze strategische visie (vastgesteld in de raadsvergadering van 28 mei 2008) is richting geven, kaders stellen en keuzes maken voor het langetermijnbeleid van de gemeente Raalte. In deze visie is een aantal ambities en doelstellingen verwoord. Voor het buitengebied zijn de ambities 'Raalte werkt!', 'Raalte zorgt!' en 'Raalte biedt ruimte!' relevant.

De ambitie 'Raalte werkt!' is dat in 2020 de gemeente Raalte een bruisende en vitale lokale economie heeft. De agrarische sector zal in 2020 ingrijpend veranderd zijn, maar nog steeds van vitaal belang voor Raalte. De ambitie wordt gerealiseerd door vrijkomende agrarische bebouwing onder voorwaarden te gebruiken voor (startende) ondernemingen, grootschaligheid in de landbouw (passend in een kleinschalig landschap en zorgen voor variatie in het landschap) mogelijk te maken, economische activiteit stimuleren op het platteland.

De ambitie 'Raalte zorgt!' houdt in dat in 2020 de gemeente Raalte zich op het gebied van zorg onderscheidt. Deze ambitie wordt onder andere gerealiseerd door realisatie van zorgboerderijen. Deze ambitie is op onderhavig plan niet van toepassing.

De ambitie 'Raalte biedt ruimte!' wordt als volgt ingevuld: in 2020 is de landschappelijke kwaliteit van het buitengebied een van de kernkwaliteiten van Raalte. De agrarische sector die in 2020 gevarieerder is geworden, is partner in het natuur- en landschapsbeheer. Grootschalige bedrijven zijn landschappelijk ingepast in daartoe aangewezen gebieden. Nieuwe vormen van economische activiteit hebben hun plaats gevonden in het buitengebied. De gemeente wil de ambitie realiseren door onder andere: gerichte gebiedsontwikkeling van het buitengebied, vormen van verbreding van activiteiten faciliteren, mits ze voldoen aan geformuleerde kwaliteitseisen, herbestemming van agrarische gebouwen toestaan, mits overbodige schuren worden opgeruimd en de recreatiefunctie van het landschap versterken, onder meer door het stimuleren van leisurefuncties.

Toetsing

De Flierefluiter sluit naadloos aan bij de ambitie van de gemeente Raalte om de recreatiefunctie van het landschap versterken, onder meer door het stimuleren van leisurefuncties. Hiermee wordt de economische vitaliteit en diversiteit gestimuleerd op het platteland. Belangrijke daarbij is aandacht voor de landschappelijke kwaliteit. Het landschapsplan voorziet in de landschappelijke inpassing van het geheel, waarbij aangesloten wordt bij de gebiedskenmerken. Tevens is het van belang dat de functie geen belemmeringen oplevert voor omliggende (agrarische) bedrijven. Hier wordt verderop in de toelichting aandacht aan besteed.

3.3.2 Landschapsontwikkelingsplan Deventer, Olst-Wijhe en Raalte

De gemeenten Deventer, Olst-Wijhe en Raalte hebben een Landschapsontwikkelingsplan (LOP) opgesteld met als doel een gezamenlijk kader te hebben (23 september 2008), op basis waarvan nieuwe ontwikkelingen in het buitengebied kunnen worden beoordeeld, teneinde de ruimtelijke kwaliteit te behouden en te versterken. Het LOP bevat vier belangrijke componenten:

• inventarisatie en analyse;
• De LOP-visie 'Een plus voor het landschap';
• thematische uitwerkingen;
• het uitvoeringsprogramma.

Op de visiekaart van het LOP ligt het plangebied in een gebied dat wordt getypeerd als 'dekzandlaagte'. Dit is te zien in onderstaande figuur.

Figuur 3.5 Ligging plangebied op de Visiekaart LOP (Bron: Visiekaart LOP)

Dit deelgebied lijkt zeer sterk op het deelgebied ‘dekzandvlaktes’, maar heeft een natter karakter (broekontginningen). De rechte lanen met de erven en de open ruimtes daartussen bepalen de hoofdstructuur van het landschap. Doorgaande structuren zoals het Overijssels Kanaal en de doorgaande wegen passen zich aan de karakteristiek van de dekzandlaagtes aan: laanbeplanting past hierin. Het landschapsbeleid is gericht op het behouden en versterken van de karakteristieken. Het verschil tussen dit deelgebied en ‘dekzandvlaktes’ is gelegen in de lagere ligging van de gronden langs de weteringen. Bij ontwikkelingen op de erven is het wenselijk in te spelen op het nattere karakter van dit deelgebied door in de beplantingskeuze hier bij aan te sluiten. De opgaven vanuit natuur en water richten zich op het ontwikkelen van natuurlijke oevers direct langs de weteringen. Dit sluit aan bij het sterke functionele en agrarische karakter van het deelgebied.

Toetsing

Aandachtspunten voor wat betreft plannen in gebieden die op basis van het LOP liggen binnen het gebiedstype 'Dekzandlaagte' zijn versterking van het landschappelijk raamwerk en het natte karakter van het gebied. Voorliggend bestemmingsplan gaat vergezeld van een landschapsplan, dat voorziet in landschappelijke verbetering, als zijnde de aanleg en het herstel van de voor het gebied karakteristieke landschapselementen. Tevens sluit de toekomstige landschappelijke structuur ook aan op de herinrichting / verbreding van de naastgelegen wetering, waarmee het natte karakter van het gebied versterkt wordt.

3.3.3 Hoofdlijnennotitie Structuurvisie Raalte

De gemeente Raalte gaat een structuurvisie opstellen. De structuurvisie geeft de hoofdlijnen weer van voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen in de hele gemeente tot het jaar 2025. Daarnaast geeft de structuurvisie aan hoe ideeën gerealiseerd kunnen worden. Veel thema’s zijn in de afgelopen jaren al vastgelegd in gemeentelijk beleid. De Toekomstvisie Raalte 2020 is een belangrijke basis. De Structuurvisie Raalte geeft een ruimtelijke vertaling voor de lange termijn en maakt gebruik van bestaand beleid en lopende discussies. De Hoofdlijnennotitie geeft een analyse van de ruimtelijke situatie in de gemeente en brengt de belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen en kwesties in beeld. Deze thema’s worden in de structuurvisie verder uitgewerkt. De planning is om eind 2011 de Structuurvisie Raalte vast te stellen.

In de Toekomstvisie Samen Vooruit Raalte 2020 zet de gemeente in op een bruisende en vitale lokale economie. Het aspect 'toerisme en recreatie' komt in de Hoofdlijnennotitie Structuurvisie Raalte aan bod. Gesteld wordt dat het toeristisch-recreatief product van Raalte (volgens de nota Recreatie en Toerisme) te weinig samenhang kent. Voorts telt de gemeente geen of in ieder geval te weinig accommodaties die een luxe en op kwaliteit gericht verblijf kunnen bieden, net zo min als dagrecreatieve voorzieningen waar de toerist zich bij slecht weer een hele of een halve dag kan vermaken. De gemeente maakt deel uit van de toeristisch-recreatieve regio Salland die nog niet erg bekend is in Nederland en die ook geen duidelijk toeristisch imago heeft. Er valt dus nog veel te winnen en de gemeente kiest daarom voor een hoog ambitieniveau bij het ontwikkelen van meer toeristisch-recreatieve kracht. Binnen de pijler Veelzijdig Platteland wil de gemeente het platteland in al zijn facetten beleefbaar te maken voor de bezoeker. In onderstaand figuur is een uitsnede van de visiekaart uit de Hoofdlijnennotitie Structuurvisie Raalte te zien. Hierop worden beleid en opgaven ten aanzien van de recreatiesector weergegeven.

Figuur 3.6: Uitsnede visiekaart 'Recreatie' uit de Hoofdlijnennotitie Structuurvisie Raalte

Toetsing

De Flierefluiter is inmiddels een volwaardige recreatie-inrichting die een substantiële bijdrage levert aan het recreatief-toeristische product van Raalte en versterkt de vitaliteit en diversiteit van het platteland. Zoals op bovenstaand figuur is te zien, ambieert de gemeente Raalte voor wat betreft onderhavig plangebied, een betere benutting van het landelijk gebied. Een recreatie-inrichting is derhalve passend op deze plek, mits landschappelijk ingepast en in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening uiteraard. De functies op het terrein zijn passend bij de ambitie van de gemeente Raalte om het platteland te laten dienen als ideale uitvalsbasis voor actieve recreanten die Salland en omgeving willen ontdekken. Ingezet wordt op het behoud van het huidige verblijfsrecreatieve aanbod. De gemeente ziet ruimte voor kleinschalige en bijzondere verblijfsvormen, zoals een minicamping, zoals in onderhavig geval. Tevens past de in dit bestemmingsplan besloten juridisch-planologische regeling voor De Flierefluiter bij de ambitie om een hoog ambitieniveau na te streven bij het ontwikkelen van meer toeristisch-recreatieve kracht. Het landschapsplan zorgt voor een goede landschappelijke inpassing. In dit bestemmingsplan zal ook aangetoond worden dat de recreatieve functie op deze plek in het buitengebied geen belemmeringen oplevert voor omliggende (agrarische) bedrijven.

3.3.4 Bestemmingsplan Buitengebied Raalte

De gemeente Raalte werkt in Salland samen met de gemeenten Deventer en Olst-Wijhe om te komen tot afstemming van beleid. De drie gemeentes werken onder andere op het gebied van de ruimtelijke ordening intensief samen. Een bijzonder project is het gezamenlijk opstellen van het bestemmingsplan Buitengebied. De bestaande bestemmingsplannen voor het buitengebied zijn verouderd en/of op veel punten herzien en gewijzigd en dus versnipperd qua regeling en bestemmingssystematiek. Met dit nieuwe bestemmingsplan krijgen de drie gemeentes in Salland een nieuwe en actuele bestemmingsregeling én een op hoofdlijnen gelijke regeling voor alle drie de gemeentes.

Het toekomstige bestemmingsplan Buitengebied heeft twee belangrijke kenmerken:

• 1. De plannen zijn flexibel en ontwikkelingsgericht. Er is zoveel mogelijk getracht de ontwikkelingen die binnen het beleid voor het buitengebied passen, te faciliteren, al dan niet rechtstreeks of na een nadere afweging. Aparte procedures worden daarmee zoveel mogelijk voorkomen. Flexibiliteit wordt nagestreefd door alleen te regelen wat noodzakelijk is. Het streven is dubbele regelgeving te voorkomen;
• 2. Een ander wezenlijk kenmerk van het bestemmingsplan is het streven naar ruimtelijke kwaliteit. Waar het bestemmingsplan mogelijkheden biedt voor ontwikkelingen, zal een tegenprestatie verlangd worden in ruimtelijke kwaliteitswinst. Op deze manier wil de gemeente de ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied op z'n minst behouden en waar mogelijk verbeteren.

Dat betekent dat vele ontwikkelingen in het bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt, waar een tegenprestatie in de vorm van ruimtelijke kwaliteitsverbetering tegenover staat. Er zijn ook ontwikkelingen die het bestemmingsplan niet toestaat. Dit kunnen ontwikkelingen zijn waar het gemeentebestuur in beginsel niet negatief tegenover staat. Dergelijke ontwikkelingen zijn vaak dermate specifiek dat maatwerk is vereist. De tegenprestatie in ruimtelijke kwaliteitswinst zal naar evenredigheid groter zijn en vereist maatwerk. Per situatie zal de ontwikkeling en de tegenprestatie worden beoordeeld, waarbij het Landschapsontwikkelingsplan het belangrijkste kader zal vormen voor de kwaliteitstoets. Bij een positieve beoordeling kan via een apart (postzegel)bestemmingsplan de ontwikkeling en de kwaliteitsimpuls planologisch worden vastgelegd.

Het voorontwerp bestemmingsplan Buitengebied Raalte maakt een onderscheid in verblijfsrecreatie en dagrecreatie. Verblijfsrecreatie zijn die vormen van recreatie waarbij minimaal één overnachting plaats vindt. Onder dagrecreatie wordt zowel recreatief medegebruik (wandelen, fietsen, paardrijden, kanoën, etc.) als voorzieningen verstaan, waarbij geen sprake is van verblijf. Onder verblijfsrecreatie worden de reguliere kampeer- en caravanterreinen en terreinen voor recreatiewoningen verstaan, maar ook enkele bijzondere vormen van verblijfsrecreatie, zoals kleinschalig kamperen en trekkershutten. De gemeente streeft naar het vergroten van de diversiteit en de kwaliteit van het aanbod van verblijfsrecreatie, met name die vormen van verblijfsrecreatie die de beleving van het platteland versterken. Omdat deze bijzondere vormen van verblijfsrecreatie zich op een andere doelgroep richten dan de bestaande kampeer- en caravanterreinen en terreinen voor recreatiewoningen, is er geen sprake van concurrentie, maar van versterking van het recreatieve product. Voor wat betreft kleinschalig kamperen wordt gesteld dat het aansluit op de aan landelijk gebied gerelateerde recreatiebehoeften. Kleinschalig kamperen wordt toegestaan met als voorwaarden: de milieuhygiënische inpasbaarheid wordt aangetoond, er rekening gehouden wordt met de omliggende, bestaande agrarische bedrijven, kamperen mogelijk is in de periode van 15 maart tot en met 31 oktober, geen stacaravans, maximaal 25 kampeermiddelen zijn toegestaan. De versterking van toerisme en recreatie mag overigens niet ten koste gaan van de leefbaarheid in de kernen en de kernkwaliteiten van natuur, landschap en cultuurhistorie.

Toetsing
De Flierefluiter voldoet aan de gestelde criteria. Voor wat betreft dagrecreatie zijn de ambitie van de gemeente Raalte hoog. De vestiging van De Flierefluiter op de bewuste locatie past binnen de visie zoals verwoord in het voorontwerp bestemmingsplan Buitengebied Raalte. De versterking van toerisme en recreatie mag overigens niet ten koste gaan van de bedrijfsvoering van omliggende (agrarische) bedrijven, de leefbaarheid in de kernen en de kernkwaliteiten van natuur, landschap en cultuurhistorie. Hierop wordt nog nader ingegaan.

3.3.5 Beleidsplan Recreatie en Toerisme gemeente Raalte

In 2003 is een beleidsplan Recreatie en Toerisme voor de gemeente Raalte opgesteld, dat echter nooit is vastgesteld. Dit nooit vastgestelde beleidsplan bevat een uitgebreide inventarisatie en was in opzet faciliterend van aard. Er worden in mindere mate uitspraken gedaan over de ambitie van de gemeente ten aanzien van recreatie en toerisme. Een duidelijke visie op de gewenste ontwikkelingsrichting, onderbouwd door cijfers, en een ruimtelijke uitwerking van deze visie ontbreken. Ook de rol die de gemeente wil spelen bij de ontwikkeling van toerisme en recreatie is niet uitgewerkt. Om deze redenen is het beleidsplan recreatie en toerisme geactualiseerd. Doelstelling van het 'Beleidsplan Recreatie en Toerisme' is het actualiseren van het beleid met uiteindelijk:

• een duidelijke en goed onderbouwde visie op de ontwikkeling van recreatie en toerisme in de gemeente Raalte;
• een uitwerking in een concreet actieplan, afgestemd op de gekozen ambitie, waarin duidelijk is aangegeven wie verantwoordelijk is voor de uitvoering van de acties en of de gemeente hierin een proactieve of een meer reactieve rol op zich neemt;
• een uitwerking in een toetsingskader voor de verblijfsrecreatieve sector, waarin de gemeente duidelijk aangeeft welke voorschriften zij stelt richting verblijfsrecreatieondernemers en waarmee zij goede handvatten heeft om verzoeken en ontwikkelingen op het gebied van verblijfsrecreatie te beoordelen.

De gemeente Raalte kiest voor een gemiddeld tot hoog ambitieniveau ten aanzien van de ontwikkeling van recreatie en toerisme. Dit houdt in dat zij zich inzet voor versterking en verdere ontwikkeling van toerisme en recreatie binnen de gemeente, mits passend bij de gekozen profilering en de maat en schaal van de gemeente. De versterking van toerisme en recreatie mag niet ten koste gaan van de leefbaarheid in de kernen en de kernkwaliteiten van natuur, landschap en cultuurhistorie. Gestreefd wordt naar een optimale balans, waarbij ontwikkelingen elkaar kunnen versterken. Tegelijkertijd levert de toeristische sector ook een positieve bijdrage aan de leefbaarheid in de kernen, aangezien bezoekers bijdragen aan het in stand houden van voorzieningen. Voor wat betreft kleinschalig kamperen zijn een aantal voorwaarden opgenomen in het beleid waar de camping aan dient te voldoen. Deze voorwaarden zijn ook vertaald in het voorontwerp bestemmingsplan Buitengebied, zoals in de vorige paragraaf behandeld is. Voor wat betreft dagrecreatie worden geen voorwaarden gesteld. Wel wordt in zijn algemeenheid gestreefd naar ontwikkelen van meer toeristisch-recreatieve kracht.

Toetsing

Het kleinschalig kamperen voldoet aan de gestelde criteria, zoals ook in de vorige paragraaf is aangegeven. De andere functies zoals aanwezig op het terrein van De Flierefluiter leveren een substantiële bijdrage aan het recreatief-toeristische product van Raalte. De vestiging van De Flierefluiter op de bewuste locatie past binnen de visie zoals verwoord in het beleidsplan Recreatie en Toerisme. De versterking van toerisme en recreatie mag overigens niet ten koste gaan van de bedrijfsvoering van omliggende (agrarische) bedrijven, de leefbaarheid in de kernen en de kernkwaliteiten van natuur, landschap en cultuurhistorie. De aantoonbaarheid hiervan wordt in dit bestemmingsplan weergegeven.

3.3.6 Conclusie toetsing aan gemeentelijk beleid

Resumerend kan gesteld worden dat de legalisatie van recreatie-inrichting De Flierefluiter goed aansluit bij de ambitie van de gemeente Raalte om de recreatiefunctie van het landschap versterken, onder meer door het stimuleren van leisurefuncties. Hiermee wordt de economische vitaliteit en diversiteit gestimuleerd op het platteland. Belangrijke daarbij is aandacht voor de landschappelijke kwaliteit. Het landschapsplan voorziet in de landschappelijke inpassing van het geheel, waarbij aangesloten wordt bij de gebiedskenmerken. Tevens sluit de toekomstige landschappelijke structuur ook aan op de herinrichting / verbreding van de naastgelegen wetering, waarmee het natte karakter van het gebied versterkt wordt. Al met al wordt de ruimtelijke kwaliteit behouden en versterkt. De planologische inpassing heeft geen gevolgen voor de bedrijfsvoering van omliggende agrarische bedrijven. Dit wordt uiteengezet verderop in deze toelichting.