Raalte Kern

2.3 Ruimtelijke structuur

De ruimtelijke structuur, zoals die nu nog is terug te vinden is ontstaan uit de es. Grenzend aan beekdalen, zijn op de hoger gelegen gronden de eslinten te vinden, die reeds in de middeleeuwen als bouwland in gebruik waren. De eslinten komen in Raalte voor in het centrumgebied: Grotestraat, Herenstraat, Grote Markt, Marktstraat, Schapenstraat, de Waag, Molenhof, Nieuwe Markt en Varkensmarkt.

Belangrijke (historische) structuurdragers zijn verder de uitlopers van eslinten. Dit zijn kleine clusters van bebouwing direct aan de kern gelegen als uitloper van de verdichting in de dorpskern, zoals de Deventerstraat, Enkstraat, Marktstaat en Zwolsestraat. In Raalte is het dorpse karakter van de uitlopers duidelijk waarneembaar. De bebouwing is kleinschalig en vrijstaand tot halfvrijstaand. De Almelosestraat is een jong ontginningslint met een halfopen karakter. De van oorsprong natuurlijke voedselrijkdom van dit gebied is in de loop der eeuwen afgevoerd naar de essen.

Het Overijssels kanaal dat in 1858 is gegraven voor het transport, de ontginningen en de waterhuishouding, heeft de essenstructuur doorsneden. Grote delen zijn pas ontgonnen toen in de 19e en 20e eeuw een goede ontwatering mogelijk was en de kunstmest haar intrede deed. De zogenaamde broekgebieden waren vroeger nat en hadden een onregelmatige percelering. Het kanaal dat sinds 1988 niet meer voor de scheepvaart wordt gebruikt is tegenwoordig een belangrijk element in de ruimtelijke structuur.

Vanaf de periode 1870 - 1900 is de uitbreiding van de gebouwde omgeving vooral planmatig aangestuurd. Bij deze planmatige ontwikkelingen van woon- en gemengde gebieden hebben kenmerkende stijloverwegingen in meer of mindere mate hun stempel gedrukt op de kwaliteit van de omgeving. In de gemeente Raalte hebben de uitbreidingen relatief laat plaatsgevonden. Met name de woonwijken die ontwikkeld zijn tussen 1950 en 1980 kennen een veelheid aan seriematige bouw. Enkele duidelijk herkenbare ensembles zijn de Forumwijken zoals Hartkamp maar ook de recent ontwikkelde samenhangende delen in De Berkte.

Op dit moment wordt de ruimtelijke hoofdstructuur van Raalte (op het schaalniveau dat het plangebied enigszins overstijgt) in sterke mate bepaald door het Overijssels Kanaal, de spoorlijn Zwolle-Almelo, de N35 (Zwolle-Almelo) en de N348 (Deventer-Hoogeveen).

Op een lager schaalniveau kan in de verkeersstructuur een onderscheid worden gemaakt in de belangrijkste gebiedsontsluitingswegen, de erftoegangswegen A (woonstraten) en de overige categorie erftoegangswegen B (woonstraten en de langzaamverkeersroutes). Als belangrijkste gebiedsontsluitingswegen kunnen worden genoemd de Acacialaan, de Ganzeboomlaan en de Burgemeester Zuidwijklaan. Deze wegen onderscheiden zich van de woonstraten door een breed en eenduidig profiel en vaak begeleid door groen. De Westdorplaan, de Weidelaan, de Burgemeester Kerssemakersstraat en de Almelosestraat hebben voor een deel een gebiedsontsluitende functie. De Zwolsestraat is in deze wegencategorisering aangemerkt als een erftoegangsweg A.

Het aanwezige groen, maar ook de watergangen in Raalte maken een belangrijk deel uit van de ruimtelijke structuur en beleving van de ruimte. De wegenstructuur wordt ondersteund door bomen, groene bermen en tuinen. Opvallende groene zones die bijdragen aan een heldere ruimtelijke structuur zijn bijvoorbeeld de groene ruimte langs de Ceintuurbaan die doorloopt tot aan het station, het groen langs het kanaal, de geluidswallen langs de N348 en de groene zone onder de hoogspanningsleiding.